Władysław ŁOKIETEK

Dąbrówka: Wyobraź sobie, że w historii państwa polskiego i państwa czeskiego czasami dochodziło do walk o tron.

Mieszko: Jak to dobrze, że żyjemy w innych czasach.

Dąbrówka:   No właśnie. W czasach rozbicia dzielnicowego Polski wielu władców chciało wykorzystać tę sytuację na swoją korzyść. W 1300 roku czeski król Wacław II został koronowany na króla Polski. Po pięciu latach królem Polski został jego syn - Wacław III, którego podstępnie zamordowano w 1306 roku w Ołomuńcu.

Mieszko: Nie wiedziałem...

Dąbrówka: Z tego okresu pochodzi legenda mówiąca o Grocie Łokietka. Na przełomie XIII i XIV wieku w jaskini ukrywał się Władysław Łokietek (przyszły król Polski), uciekający przed  wojskiem króla czeskiego Wacława II. Jak głosi legenda, Łokietek przebywał w grocie niedaleko Ojcowa sześć  tygodni, w tym czasie miejscowi chłopi otoczyli go  opieką i ochroną. Główne wejście do jaskini było zasnute pajęczyną - to zmyliło żołnierzy poszukujących Władysława Łokietka, ponieważ myśleli, że nikt nie wchodził  do groty. Według legendy to właśnie pająk uratował  życie przyszłemu królowi.

Dąbrówka:  Jak dalej potoczyły się  losy Władysława?

Mieszko:   W 1314 roku książę Władysław (zwany z powodu niskiego wzrostu właśnie Łokietkiem) dokonał ostatecznego zjednoczenia Polski. W 1320 roku  książę Władysław  Łokietek koronował się w Krakowie na króla Polski.

Dąbrówka: Czy koronacja Władysława Łokietka zakończyła okres rozbicia dzielnicowego Polski?

Mieszko: Dąbrówko, cóż za doskonałe kojarzenie faktów!  Masz rację. Warto dodać, że Władysław Łokietek  (jak przedtem Konrad Mazowiecki w 1226 roku) poprosił Krzyżaków, aby pomogli mu bronić  Pomorza. Rycerze zakonu krzyżackiego jednak podstępnie opanowali  Pomorze Gdańskie, ziemie mazowieckie i zaczęli budować grody oraz zamki - m.in. Malbork, który stał się siedzibą Krzyżaków. Co ciekawe, zamku tego nigdy nie zdobyto.

Dąbrówka: Nigdy nie byłam w Malborku, za to doskonale znam Kraków. 

Grota Łokietka

Kraków

Początki Krakowa sięgają VII wieku. Na przełomie VIII i IX wieku  centrum osadniczym stało się wzgórze wawelskie, na którym później powstał gród.

Kraków to symbol polskiej państwowości, wielowiekowa stolica Polski, siedziba królów, książąt i biskupów. Najważniejszym punktem miasta jest Wawel, miejsce szczególne dla każdego Polaka. Kraków został stolicą w 1038 roku w czasach panowania Kazimierza Odnowiciela. Jednak  dopiero w 1320 roku miała miejsce - w katedrze wawelskiej - koronacja Władysława Łokietka, wcześniej bowiem  koronacje odbywały się w  Gnieźnie.  Katedra na Wawelu była miejscem królewskich koronacji, ślubów i pogrzebów. W podziemiach katedry znajdują się groby królów, bohaterów narodowych i wieszczów m.in. Kazimierza Wielkiego, królowej Jadwigi, Jana III Sobieskiego, Tadeusza Kościuszki, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Józefa Piłsudskiego, Władysława Sikorskiego.

W katedrze na uwagę zasługuje także wieża Zygmuntowska z punktem widokowym. W wieży znajduje się dzwon Zygmunt, który został odlany w 1520 roku z armat zdobytych na wrogach. Uczniowie chętnie odwiedzają Smoczą Jamę, w której - według legendy - mieszkał groźny smok. W dzisiejszych czasach  przy wyjściu z jaskini stoi rzeźba smoka wawelskiego ziejącego ogniem.

Na krakowskim Rynku Głównym znajdują się dwa ważne obiekty: Sukiennice – dawne centrum handlu suknem oraz kościół Mariacki ze słynnym ołtarzem Wita Stwosza. Wspomnieć  także należy o Bramie Floriańskiej oraz Barbakanie, budowle te są pozostałościami muru obronnego, który otaczał miasto. 

Z kościołem Mariackim związana jest legenda o dwóch braciach, którzy budowali wieże. Kiedy starszy z nich zorientował się, że jego wieża jest znacznie niższa, z zawiści zamordował brata. Wyrzuty sumienia nie dawały mu jednak spokoju, w dzień poświęcenia świątyni wbił sobie nóż w serce, a potem rzucił się ze szczytu wieży.

Znana jest także legenda o hejnale mariackim. Przed wiekami trębacz z wieży mariackiej rano i wieczorem grając hejnał, dawał mieszkańcom sygnał do otwierania i zamykania bram grodu oraz ostrzegał ich przed niebezpieczeństwem. W 1241 roku pod miasto nadciągnęli Tatarzy. Trębacz zdążył ostrzec mieszkańców, ale strzała tatarska dosięgła go i nie dokończył melodii.  Na pamiątkę tego wydarzenia do dnia dzisiejszego w Krakowie  jest grany hejnał. Co godzinę z wieży mariackiej rozlega się melodia, którą trębacz gra na cztery strony świata.

Kraków  w XIII wieku spełniał warunki miast średniowiecznych. Był zbudowany nad rzeką (Wisłą), na wzgórzu (trudno dostępnym), na skrzyżowaniu dróg handlowych. Miasto było zabezpieczone murem obronnym, wieżami i bramą wjazdową z mostem zwodzonym.