Mieszko: Wiesz Dąbrówko, że państwo polskie miało w swojej historii ciekawy okres, który trwał od XI do XIII wieku?
Dąbrówka: Dlaczego ciekawy?
Mieszko: Wyobraź sobie, że czasami nawet książęta i królowie musieli uciekać ze swojego kraju i szukać schronienia w sąsiednich państwach. Na przykład Kazimierz Odnowiciel (1034 – 1058) na dwa lata opuścił Polskę i przebywał w Niemczech. W tym czasie czeski książę Brzetysław napadł na Polskę, z której wyjechał z wielkimi łupami.
Dąbrówka: A co na to polski władca?
Mieszko: Na szczęście Kazimierz Odnowiciel wrócił do Polski, wzmocnił kraj i wygnał czeskie wojsko ze Śląska oraz Mazowsza.
Dąbrówka: Czy jego następca miał spokojniejsze życie?
Mieszko: Niestety nie. Bolesław Śmiały (1058 – 1079) również walczył z Czechami oraz Węgrami. Za zgodą papieża koronował się na króla w 1076 roku. Zmarł jednak na wygnaniu, ponieważ w gniewie kazał stracić biskupa Stanisława za to, że krytykował królewskie rządy. Stanisław został później ogłoszony świętym oraz patronem Polski.
Dąbrówka: Święty Stanisław jest patronem Polski, a święty Wacław jest patronem Czech.
Mieszko: Ważną postacią był także Bolesław Krzywousty.
Dąbrówka: Skąd wziął się jego przydomek?
Mieszko: Zdania na ten temat są podzielone, najprawdopodobniej książę miał zniekształconą szczękę, chociaż niektórzy historycy uważają, że przydomek ten nadano Bolesławowi za złamanie słowa danego bratu, którego potem oślepił.
Dąbrówka: To straszne...
Mieszko: Bolesław Krzywousty (1106 – 1158) był dobrym wojownikiem, w wyniku wojen z Czechami i Niemcami powiększył swoje państwo. Władca miał pięciu synów - wiedział, że każdy z nich będzie chciał zostać jego następcą, więc już za życia podzielił państwo na kilka części i postanowił, że najstarszy syn będzie rządził krajem. Niestety synowie po śmierci ojca tak walczyli ze sobą o władzę, że spowodowało podział państwa polskiego na prawie dwieście lat.
Dąbrówka: Masz jeszcze jakąś ciekawą informację?
Mieszko: Najstarsze zapisy o Polsce znajdują się w kronikach innych państw. Później dzieje państwa polskiego utrwalili podróżnicy i kupcy, którzy wędrowali przez te ziemie. Wyobraź sobie, że najstarsza polska kronika została napisana przez cudzoziemca. Właśnie na dworze Bolesława Krzywoustego żył kronikarz Gall zwany Anonimem. Gall Anonim spisał po łacinie historię od pierwszych Piastów po lata panowania Bolesława Krzywoustego. Z kroniki Galla można poznać dużo faktów historycznych.
Dąbrówka: Czy był to jedyny kronikarz?
Mieszko: Następnym kronikarzem, ale już z początku XIII wieku, był Wincenty Kadłubek. Jednak w jego kronice (pisanej po polsku) fakty historyczne przeplatają się z legendami.
Dąbrówka: XIII wiek.... to znaczy, że w skrócie opowiedzieliśmy o dwustu latach historii Polski.
Mieszko: Masz rację Dąbrówko, jak zwykle.
Zapamiętaj!
Okres od XI do XIII wieku - polscy książęta i królowie prowadzili wojny z Niemcami, Czechami, Krzyżakami, Tatarami.
W 1138 roku Bolesław Krzywousty podzielił Polskę pomiędzy swoich synów. Podział kraju zapoczątkował tak zwane rozbicie dzielnicowe.
Gall Anonim, Wincenty Kadłubek - kronikarze opisujący najstarsze dzieje Polski
W 1226 roku Konrad Mazowiecki sprowadził na pomoc rycerzy Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (w Polsce zwanych Krzyżakami, bo nosili białe płaszcze z czarnym krzyżem); by bronili Mazowsza przed atakami pogańskich Prusów. Była to jednak błędna decyzja, ponieważ walka Polaków z Krzyżakami trwała aż do roku 1410, gdy zakon krzyżacki został pokonany w bitwie pod Grunwaldem.
W 1241 roku na Polskę napadli Tatarzy. Książęta nie mieli dość sił, by stawić czoła najeźdźcom. Tatarzy spalili między innymi Kraków, w bitwie pod Legnicą zginął książę Henryk Pobożny. Tatarzy natomiast zawrócili przez Węgry na azjatyckie stepy.
0 | 800 | 900 | 1000 | 1100 | 1200 | 1300 | 1400 | 1500 | 1600 | 1700 | 1800 | 1900 | 2000 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I-VIII wiek | IX wiek | X wiek | XI wiek | XII wiek | XIII wiek | XIV wiek | XV wiek | XVI wiek | XVII wiek | XVIII wiek | XIX wiek | XX wiek | XXI wiek |