Mikołaj KOPERNIK

Dąbrówka: Dlaczego  druga połowa XVI wieku była w Polsce nazywana złotym wiekiem?

Mieszko: Okres panowania ostatnich Jagiellonów, króla Zygmunta Starego (1506 – 1548) i Zygmunta Augusta (1548 – 1572), rzeczywiście nosi nazwę  złotego wieku. Był to czas wielkiej potęgi Polski i wewnętrznego spokoju. Uporządkowano wtedy gospodarkę celną, dbano o rozwój miast królewskich, odzyskano dla skarbu liczne kompleksy dóbr królewskich, znajdujące się pod zastawem. W działalności finansowej  król Zygmunt I Stary był wspierany przez żonę - królową Bonę. To właśnie za namową żony król uzyskał przyznanie, za swego życia, swemu małoletniemu synowi Zygmuntowi Augustowi tronu wielkoksiążęcego na Litwie, a także tronu polskiego. Był to pierwszy i zarazem ostatni tego typu wybór władcy na tron królewski w Polsce. Rozwaga i pokojowe usposobienie Zygmunta I Starego sprawiły, że w chwili śmierci cieszył się ogólnym szacunkiem w kraju i za granicą.

Dąbrówka: Co powinno nam się kojarzyć z królem Zygmuntem I Starym?

Mieszko: Zygmunt I Stary był wybitnym mecenasem sztuki. Dzięki niemu bardzo wcześnie wprowadzono sztukę renesansową do Polski, która wyprzedziła pod tym względem inne kraje europejskie. Za jego rządów  przebudowano w tym samym stylu zamek na Wawelu, na którym znajduje się największy renesansowy dziedziniec w Europie. Król ufundował Kaplicę Zygmuntowską w katedrze wawelskiej, która  jest nazywana "perłą renesansu na północ od Alp".

Dzwon Zygmunt

Dąbrówka: Kto zasiadł na tronie po Zygmuncie I Starym?

Mieszko: Następcą był jego syn - Zygmunt August, który m.in. zadbał o bogaty wystrój komnat zamku królewskiego. Wnętrza zdobiły kunsztownie wykonane tkaniny, zwane arrasami, które przedstawiały sceny biblijne i myśliwskie. W chwili śmierci Zygmunta Augusta zbiór arrasów liczył prawie 350 sztuk. Wspomnieć należy, że lata panowania ostatnich Jagiellonów to okres świetności państwa polskiego.

Dąbrówka: Słyszałam, że w tym okresie w Krakowie żyło mnóstwo wybitnych ludzi, np. Mikołaj Kopernik - człowiek wszechstronnie uzdolniony i znany na całym świecie.

Mieszko: Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu. Był rzeczywiście wszechstronnie uzdolniony - zajmował się między innymi astronomią, matematyką, prawem, ekonomią, strategią wojskową, astrologią; był także lekarzem oraz tłumaczem. Na przełomie 1491/1492 rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej, potem studia prawnicze w Bolonii. W Padwie skończył studia medyczne i uzyskał prawo do wykonywania praktyki lekarskiej. W czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521 na barkach Kopernika spoczęło zadanie obrony zamków warmińskich. Wzmocnił wówczas m.in. fortyfikacje zamku olsztyńskiego tak, że nadciągające w 1521 wojska krzyżackie zrezygnowały z jego oblężenia.

Dąbrówka: Co interesowało go najbardziej?

Mieszko: Mikołaj Kopernik najbardziej interesował się astrologią. We Fromborku, do którego przeniósł się w 1510 roku z Lidzbarka Warmińskiego, przeprowadził około 30 zarejestrowanych obserwacji astronomicznych. Obserwował m.in. Marsa i Saturna. Jego najwybitniejsze dzieło „O obrotach sfer niebieskich” przedstawia szczegółowo i w naukowo użytecznej formie heliocentryczną wizję wszechświata.  Wprawdzie koncepcja heliocentryzmu pojawiła się już w starożytnej Grecji, to jednak dopiero dzieło Kopernika dokonało przełomu i wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazywaną przewrotem kopernikańskim. O Koperniku mówiono, że: "Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie go wydało plemię".

Dąbrówka: Kiedy zostało wydane jego najsłynniejsze dzieło?

Mieszko: Jego książka została wydana dopiero w ostatnich latach jego życia. Za takie "wywracanie świata do góry nogami" mógłby zostać surowo ukarany. Do XIX wieku jego dzieło znajdowało się na czarnej liście ksiąg zakazanych. Mikołaj Kopernik zmarł we Fromborku 24 maja 1543 roku na skutek wylewu.