Jan DŁUGOSZ

Mieszko: Podstawą wiadomości są informacje. Dzisiaj w sposób bardzo prosty możemy zdobyć wiadomości z telewizji, billboardów, radia, telefonów komórkowych. W bibliotece mamy do wyboru mnóstwo książek. W księgarniach natomiast możemy kupić publikacje, przewodniki, encyklopedie oraz różnorodne książki. Poza tym wystarczy jedno kliknięcie, a interesujące nas informacje „wyskoczą“ z komputera.

Dąbrówka: Jak zdobywano informacje kiedyś, dawno temu?

Mieszko: Na początku ludzie przekazywali sobie wiadomości ustnie. Człowiek prehistoryczny zostawił na ścianach jaskiń informacje o sobie w postaci malowideł. I tak powoli zaczęło rodzić się pismo.

Najpierw było pismo obrazkowe.

W Egipcie używano pisma hieroglificznego.

W Babilonie powstało pismo klinowe.

Dąbrówka:   Indianie Ameryki Południowej (Inkowie) przekazywali sobie informacje pismem węzełkowym.

Mieszko: Pierwszy alfabet literowy powstał około 2500 lat temu. Stworzyli go Fenicjanie, a Grecy doprowadzili do doskonałości. Z biegiem czasu pojawiały się jego kolejne odmiany, aż pismo przyjęło obecną formę. Równolegle z rozwojem pisma ludzie zastanawiali się, w jaki sposób pismo zachować. Wiemy, że utrwalenie na kamiennej tabliczce nie było zbytnio wygodne.

Dąbrówka: Albo wiązanie sznurków za pomocą supełków. Wyobrażasz sobie te zwoje sznurków, gdyby Inkowie chcieli zapisać na przykład bajkę O Czerwonym Kapturku?

Mieszko: Dlatego właśnie rozpoczął się proces tworzenia, utrwalania, a równocześnie powielania tekstów. Do najstarszych zapisów należą opowiadania o żywotach świętych, teksty o tematyce religijnej, rycerskiej, kroniki. W średniowieczu przepisywaniem tekstów zajmowali się zakonnicy w klasztorach, których nazywano skrybami.

Dąbrówka: Najstarsze zapisy o Polsce znajdują się w kronikach innych państw. Później dzieje kraju Piastów utrwalili podróżnicy i kupcy, którzy wędrowali przez te ziemie, na przykład najstarsza polska kronika została napisana przez cudzoziemca.

Mieszko: Właśnie na dworze Bolesława Krzywoustego żył kronikarz Gall Anonim.  Spisał on historię od pierwszych Piastów po lata panowania Bolesława Krzywoustego. Jego "Kronika polska" jest  pisana po łacinie - to właśnie na jej podstawie dowiadujemy się bardzo dużo prawd historycznych.

Następnym kronikarzem, ale już z początku XIII wieku, był Wincenty Kadłubek. Jednak jego kronika, pisana po polsku, łączy legendy z faktami historycznymi.

W XV wieku Jan Długosz przez dwadzieścia pięć lat pisał "Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego". Można powiedzieć, że był pierwszym zawodowym historykiem i dziejopisarzem. Był wychowawcą synów króla Kazimierza Jagiellończyka. Warto dodać, że Jan Długosz znał wspomnianą już kronikę Galla Anonima oraz kronikę napisaną przez Wincentego Kadłubka.

Dąbrówka: Na szczęście w XV wieku złotnik niemiecki Jan Gutenberg wynalazł ruchome czcionki drukarskie. I powoli, bardzo powoli można było przejść od ręcznego przepisywania do drukowania tekstów.

Mieszko: No właśnie!